Nijhuizum

Monnikeburen/Mûntsebuorren

De nederzetting ten zuiden van Hieslum komt in 1664 voor als Monickebuyren. Op de kaart van rond 1700 wordt de naam gespeld als Monike Buiren. Vanaf het midden van de negentiende eeuw staat meestal Monnikeburen op de kaart en wordt Munnikeburen ook genoemd. Opmerkelijk is dat de kaart van 1853 hier de naam Monnikepollen aangeeft. Dat was misschien een lokale veldnaam. De kaart van 1823 heeft, weer anders, de naam Monnikehuis. Die naam “Monnikhuis” kwam veel meer voor in Fryslân. Misschien is er een verband te leggen met monniken van het klooster Fulda, dat in Hieslum bezittingen had.

Nijhuizum

Het kleine dorp ten oosten van Workum en vroeger behorend bij Wymbritseradiel wordt voor het eerst genoemd in 1449 als Nyahusem. In 1482 vinden we Nyenhusen en in 1496 Nyehusem. Men spelt Nijehuijssum in 1514. In 1543 komen zowel Nyahuysen als Nyahuysum voor. De kaart met Friese varianten aan het einde van de zestiende eeuw vermeldt Nyehusen. Op de kaart van 1664 staat Nyehuys, in zijn tekst spelt Schotanus Niehuysen. Rond 1700 wordt Nyhuysum gespeld. Vanaf de negentiende eeuw is Nijhuizum de officiële variant, maar men schrijft dan ook wel Nijehuizen en Nieuw-huizum. Het eerste element van de naam is nij “nieuw”. Dat houdt hier geen verband met een dochternederzetting, maar zal een nadere kwaliteitsaanduiding van het tweede element zijn. Dat is een (datief) meervoudsvorm van huis.

Bron: Karel Gildemacher; Friese plaatsnamen: alle steden, dorpen en gehuchten